Wyniki badań oraz codzienne obserwacje wskazują, że dziadurzenie jest zjawiskiem powszechnym, a jego przyczyną jest najczęściej stereotypowe postrzeganie ludzi starszych jako „niesprawnych intelektualnie” i wymagających „prowadzenia za rękę”. Stąd np. przerywanie wypowiedzi osoby starszej i „uzupełnianie” za nią dalszego ciągu, częste zadawanie pytań zamkniętych, sugerujących odpowiedź, zwroty w rodzaju „zjemy obiadek” zamiast „będzie obiad”. Osoby używające elderspeak często nie mają świadomości jego dyskryminującego charakteru. Część starszych osób – mimo, że protekcjonalny język im nie odpowiada – nie reaguje, gdyż uważa, iż jest on w takim samym stopniu związany ze starzeniem się, jak np. mniejsza sprawność ruchowa.
Głównymi przyczynami występowania dziadurzenia są:
· stereotypizacja w postrzeganiu osób starszych przez pokolenia młodsze;
· brak świadomości u osób komunikujących się z osobami starszymi co do dyskryminującego i szkodliwego charakteru dziadurzenia;
· nieumiejętność asertywnego reagowania na przejawy dziadurzenia przez osoby starsze.
Osoby używające dziadurzenia często nie mają świadomości jego dyskryminującego charakteru. Część starszych osób – mimo, że protekcjonalny język im nie odpowiada – nie reaguje, gdyż uważają, iż jest on w takim samym stopniu związany ze starzeniem się, jak np. mniejsza sprawność ruchowa.
Dziadurzenie (gerontomowa) jest zjawiskiem na tyle powszechnym, społecznie zakorzenionym i – niestety – akceptowalnym, że jego przezwyciężenie czy zniwelowanie wymaga dekad i działań ogólnokrajowych we wszystkich środowiskach i grupach społecznych i wiekowych.
Nasze działania rozpoczęliśmy od edukacji, którą prowadzimy na warsztatach i spotkaniach adresowanych do osób starszych i osób pracujących z osobami starszymi oraz kampanii społecznej.
Słyszysz dziadurzenie w swoim otoczeniu? Przyłącz się do naszych działań, zapraszamy.
www.dziadurzenie.org jest przestrzenią przeciwdziałania dziadurzeniu, która została zrealizowana z dotacji Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG w ramach projektu „Język wobec starości, szacunek w praktyce” realizowanego przez Stowarzyszenie Forum 4 Czerwca.